Twierdza Zamość to system fortyfikacji, który otaczał miasto i został zbudowany w latach 1579–1618 na zlecenie Jana Zamoyskiego. W ciągu swojej historii twierdza była wielokrotnie przebudowywana, a najbardziej rozbudowane prace miały miejsce w latach 20. XIX wieku. Uznawana jest za jedną z największych twierdz Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a później Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego.

     Fortyfikacje te przeszły przez pięć oblężeń. Pierwsze miało miejsce podczas powstania Chmielnickiego, kiedy Zamość bronił się przed wojskami kozacko-tatarskimi. Drugie oblężenie, szwedzkie, miało miejsce w 1656 roku. W 1809 roku twierdza stała się celem oblężenia wojsk Księstwa Warszawskiego, które próbowały odbić Zamość z rąk austriackich. Najdłuższe, czwarte oblężenie miało miejsce w 1813 roku i trwało aż 10 miesięcy, prowadzone przez wojska rosyjskie. Ostatnie oblężenie, które miało miejsce podczas powstania listopadowego, zakończyło się kapitulacją Zamościa, co uczyniło go ostatnim punktem oporu w swojej historii. 

     Zaledwie raz twierdza została zdobyta szturmem, i to przez polskie siły w 1809 roku. W 1866 roku fortyfikacje zostały ostatecznie zlikwidowane.

       Po powstaniu listopadowym forteca w Zamościu zaczęła tracić swoje strategiczne znaczenie. Rozwój technologii, zwłaszcza dział gwintowanych o zasięgu 4–6 km, uczynił małe twierdze, takie jak Zamość, nieefektywnymi. Choć w czasie powstania styczniowego planowano zdobycie twierdzy, te zamiary nie zostały zrealizowane. Ostatecznie, na rozkaz cara Aleksandra II z 21 listopada 1866 roku, forteca została zlikwidowana, co otworzyło nowy rozdział w historii miasta. Niektóre z pozostałości przetrwały do dziś, a część z nich przystosowano do różnych funkcji, takich jak zespół szkół czy Muzeum Martyrologii. W latach 2007–2009 przeprowadzono prace remontowe, które przywróciły im dawny blask.